Η κοινωνική πολιτική της Τ.Α. «στο κόκκινο»

Στον δημόσιο διάλογο, αποτελεί καθημερινά θέμα ημερήσιας διάταξης η προστασία των ευπαθών και ευάλωτων κοινωνικά ομάδων και η αντιμετώπιση της κρίσης.

Παράλληλα, κοντεύει να γίνει «τσιτάτο» χωρίς περιεχόμενο η παραδοχή ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί πυλώνα της κοινωνικής συνοχής.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση εντάσσεται σε μια αλυσίδα, δημιουργώντας δυναμική σχέση με το υπερεθνικό (Ευρωπαϊκή Ένωση) και το Εθνικό (Κεντρικό Κράτος) επίπεδο. Είναι όμως ακριβώς το επίπεδο που βρίσκεται εγγύτερα στον πληθυσμό και αποδεδειγμένα ασκεί αποτελεσματικές πολιτικές, απαντώντας στις πραγματικές ανάγκες  των τοπικών κοινωνιών.
Ο εθελοντισμός και η κοινωνία των πολιτών συνεισφέρουν εξαιρετικά και αποτελούν έμπρακτη εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης,  η Κοινωνική Πολιτική, όμως, εντάσσεται στις δημόσιες πολιτικές και στον τομέα αυτόν ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει θεσμικά ενισχυθεί με την μεταρρύθμιση του Καλλικράτη. Αντίθετα, δεν ενισχύθηκαν οι πόροι για την άσκηση των αρμοδιοτήτων, αλλά έχουν μειωθεί σε ποσοστό πάνω από 65%. Η μείωση αυτή γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, εάν υπολογίσουμε και τους πόρους που έχουν εγγραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά παρακρατούνται και δεν αποδίδονται στους Δήμους.

Επιπρόσθετα, ούτε οι χρηματοδοτήσεις που αφορούν σε δράσεις μέσω ΕΣΠΑ καταβάλλονται σε ένα λογικό διάστημα, για να καλύψουν τις λειτουργικές δαπάνες που έχουν ήδη υλοποιηθεί.

Μέσα στην οικονομική και δημοσιονομική κρίση που αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει η χώρα μας, δεν ήταν δυνατόν να προστατευτούν οι προϋπολογισμοί των Δήμων. Όμως, οι αυθαίρετες, δυσανάλογες και συνεχείς περικοπές προκαλούν σοβαρότατες συνέπειες στις τοπικές πολιτικές, ιδιαίτερα στην κοινωνική, καθώς και ζημιά στο σύστημα προστασίας των περισσότερο πληττόμενων ομάδων του πληθυσμού. Τα λιγοστά χρήματα που δαπανώνται από το κεντρικό κράτος για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής και κοινωνικής κρίσης θα είχαν μεγαλύτερη θετική επίπτωση στην κοινωνία εάν δεν περικόπτονταν από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Στα προηγούμενα προβλήματα έρχεται να προστεθεί η λήξη, τον Δεκέμβριο 2015, του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» και άλλων χρηματοδοτούμενων δομών που λειτουργούν οι Δήμοι (συσσίτια, υποδοχή αστέγων κλπ), χωρίς να έχει ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση τις προθέσεις της ως προς τη συνέχιση τους.

Η έλλειψη πόρων, η καθυστέρηση πληρωμών και η άγνοια για τη συνέχιση χρηματοδότησης σημαντικών υπηρεσιών έχουν οδηγήσει τους Δήμους σε μια παρατεταμένη περίοδο αβεβαιότητας..

Αυτή η αβεβαιότητα έρχεται να προστεθεί στο ήδη βεβαρημένο περιβάλλον το οποίο, εξαιτίας της κρίσης, αλλά και ανεξάρτητα από αυτήν,  χαρακτηρίζεται από αλλαγές που πρέπει η Αυτοδιοίκηση να παρακολουθήσει και να αντιμετωπίσει.
Ενδεικτικά αναφέρουμε:

Α) την συνεχόμενη αύξηση της ανεργίας και την απορύθμιση των εργασιακών σχέσεων

Β) τις αλλαγές στην κοινωνική ασφάλιση

Γ) την συρρίκνωση των πολιτικών ολιστικών παρεμβάσεων, αλλά ακόμη και αυτών της ατομικής ενεργοποίησης

Δ) την παροχή χρηματικών ενισχύσεων σε άτομα, για την προμήθεια εκ μέρους τους των αναγκαίων προϊόντων και υπηρεσιών από την αγορά

Ε) την δυναμική είσοδο του ιδιωτικού τομέα στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών χρηματοδοτούμενων από το δημόσιο (εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο).

Για την διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και την παροχή υπηρεσιών που θα συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο πλέγμα πρόνοιας, προστασίας και ανάπτυξης, αποτελούν μεγάλα ζητούμενα για την Αυτοδιοίκηση:

·       Η διεκδίκηση και επίτευξη μια; σταθερής βάσης εσόδων, χωρίς επιπλέον επιβάρυνση των δημοτών

·       Η ορθολογική και αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων

·       Η αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ, αποφεύγοντας ευκαιριακές πολιτικές και την πλήρη εξάρτηση  των μόνιμων δομών και υπηρεσιών

·       Η δημιουργία συνεργασιών και συμπράξεων σε όλα τα επίπεδα της αλυσίδας, με άλλους φορείς της Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού και με εθελοντικές οργανώσεις

·       Η καταγραφή, μελέτη και τεκμηρίωση των κοινωνικών αλλαγών και των αναγκών των τοπικών κοινωνιών και των ειδικών ομάδων του πληθυσμού

  

Ο Δήμος Θέρμης οφείλει να συνεχίσει να πρωτοστατεί στον αγώνα για την διατήρηση και ανάπτυξη των κοινωνικών δομών και, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, να πρωτοπορεί στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων υπηρεσιών στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής.

Υ.Γ. Την ίδια στιγμή που εκφράζουμε τον προβληματισμό και τις ανησυχίες μας για τον στραγγαλισμό της Τ.Α, στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, νέο πλήγμα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αποκαλύπτει η κατάθεση του πολυνομοσχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών στην Βουλή. Με το Άρθρο 13 προβλέπεται η απαλλαγή από ανταποδοτικά τέλη των επενδυτών με τους οποίους συνάπτουν συμβάσεις παραχώρησης το Ελληνικό Δημόσιο, το ΤΑΙΠΕΔ και οι ΟΤΑ.

Μ’ αυτόν τον τρόπο καταφέρνει η κυβέρνηση τρία ταυτόχρονα χτυπήματα:

1. να υποστούν οι Δήμοι περαιτέρω απώλεια εσόδων, για την οποία στην αιτιολογική έκθεση οι Υπουργοί Οικονομικών, Εσωτερικών και Εργασίας αναφέρουν ότι «η ανωτέρω απώλεια θα αναπληρωθεί από άλλες πηγές εσόδων του προϋπολογισµού των οικείων Ο.Τ.Α.».
2. να χτυπηθεί θεσμικά η οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ
3. να πληγεί συνολικά ο ρόλος της Τ.Α., αρχίζοντας το ξήλωμα των παραδοσιακότερων αρμοδιοτήτων της Τ.Α., όπως της καθαριότητας.

Είναι υποχρέωση μας να αγωνιστούμε για την απόσυρση του επίμαχου άρθρου και σε περίπτωση ψήφισης του από τη Βουλή, να συμμετέχουμε ενεργά σε πολιτικές πράξεις και νομικές ενέργειες για την κατάργηση του.